Op de middelbare school was geschiedenis één van mijn favoriete vakken. Met veel plezier verslond ik informatie over het oude Griekenland, het Romeinse Rijk of de Eerste Wereldoorlog en ik schreef mijn profielwerkstuk over gladiatoren. De drang naar meer kennis was onverzadigbaar. Het is daarom dat gamen zo’n fijne hobby is; ook dankzij games kun je zoveel leren.
Meer gesproken verhalen horen? Abonneer je op onze podcast Laadscherm Voorgelezen
Ik heb voor deze site al eens eerder geschreven over hoe games doorzettingsvermogen kweken en collega’s schreven over hoe bepaalde spellen hen hielpen omgaan met hun depressie (1, 2) en verlies, maar onze favoriete tijdsbesteding kan je ook veel leren over geschiedenis en cultuur.
Wat je van gamen leren kan
Eén van de series die mij in aanraking heeft gebracht met verschillende historische periodes is Assassin’s Creed. De langlopende gameserie over een Assassijnengilde plaatst je in de schoenen van verschillende sluipmoordenaars door de geschiedenis heen: van het oude Rome tot aan de Franse revolutie. Hoewel de hoofdpersonen, van Altaïr uit de eerste Assassin’s Creed tot Bayek uit de meest recente verschijning, allemaal fictief zijn, zijn veel van de personen, omgevingen en gebeurtenissen uit de games tot op bepaalde hoogte waarheidsgetrouw.
Zo draait de gehele serie om twee partijen: de Assassijnen en de Tempeliers. Beide groepen hebben echt bestaan en sommigen beweren, ondanks alle geschiedenisboeken die het tegenovergestelde verkondigen, dat ze nog steeds actief zijn. De manier waarop deze partijen worden neergezet in de game, is echter historisch inaccuraat. Zo zijn de Assassijnen in Assassin’s Creed een atheïstische groepering sluipmoordenaars, terwijl de groep na een afsplitsing van het Ismaïlisme (een stroming binnen de Islam) is opgericht.
Hoewel we dankzij verhalen van onder andere Marco Polo weten dat de Assassijnen alom gevreesd werden en ongetwijfeld hier en daar een kruisvaarder hebben omgelegd, bestond hun levensdoel niet uit het tegenhouden van de Tempeliers. Hun aandacht ging uit naar het uitoefenen van hun macht en het omleggen van Soennitische leiders in de regio die dit ondermijnden. Daarnaast kan ik ook met zekerheid zeggen dat ik nog nooit vermeldingen van de Apple of Eden ben tegengekomen in de geschiedenisboeken.
Het moge duidelijk zijn dat er flinke verschillen zitten tussen de waarheid en wat ons in de Assassin’s Creed-serie wordt voorgeschoteld. Toch is de game mijns inziens historisch relevant en bovenal interessant. De omgevingen waarin de games zich afspelen hebben grote invloed gehad op de wereld zoals we die nu kennen. Het ontstaan van de renaissance als culturele beweging in Italië, de Franse revolutie en het Egyptische rijk; het zijn tijdsperiodes waarin belangrijke ontdekkingen zijn gedaan, wereldwonderen zijn gebouwd en waar iconische figuren tot wasdom zijn gekomen. De game mag dan niet tot in de puntjes nauwkeurig zijn, het heeft mij in ieder geval geïnspireerd er meer over op te zoeken. Zo dook ik na Assassin’s Creed II vol in de geschiedenis van het Huis Borgia en weet ik inmiddels meer over piramides en de Egyptische goden dan ik ooit had verwacht te weten.
Op ontdekkingsreis
Af en toe zit het gamen het ontdekken een beetje in de weg. Soms wil ik gewoon rondlopen in een gebied en de architectuur en informatie tot mij nemen zonder dat ik vijanden aan het spit moet rijgen en opdrachten moet voltooien. Ubisoft snapt mijn frustratie blijkbaar, want eind vorig jaar kondigde de Franse ontwikkelaar de Discovery Tour-modus aan voor Assassin’s Creed Origins, de meest recente iteratie uit de serie. Een modus die begin dit jaar moet verschijnen en waarin er niet gemoord wordt, geen verhaallijn verpakt zit en de hele wereld meteen toegankelijk is; simpelweg een interactieve tour door het oude Egypte. Geschiedenislessen kunnen wel een stukje pakkender, zo lijkt de gedachte.
Verpakt in sessies van ongeveer twintig minuten word je door Egypte heen geleid. Je bezoekt steden als Alexandrië en Memphis, leert over figuren als Cleopatra en Caesar en krijgt informatie over het dagelijkse leven in die tijd. “We kregen van veel leraren te horen dat ze Assassin’s Creed in hun klaslokalen gebruikten. Ze vroegen ons om hun leven makkelijker te maken en de game conflictvrij te maken”, vertelt Maxime Durand, historicus van de serie aan het blad Edge.
Er is goed nagedacht over de modus. Het moet te gebruiken zijn voor niet-gamers, dus zijn alle overbodige icoontjes op het scherm verdwenen en toont een 3D-lijn op de grond je waar je heen moet. “We zien [de game] als een potentieel leermiddel. Wanneer spelers tijd in onze wereld besteden kunnen wij dit gebruiken om ze meer te brengen dan enkel impactloos plezier”, zegt Jean Guesdon, creative director van de game in Edge.
Met serious games zijn ontwikkelaars natuurlijk al tijden druk bezig met het overdragen van kennis aan spelers, maar hoe goed ze daar in ook zijn, ze hebben niet het miljoenenpubliek van de topgames. Hopelijk geeft deze nieuwe modus voor Assassin’s Creed Origins het startsein voor meer ontwikkelaars die een onderwijzende functie omhelzen. Dergelijke ruimte is er volop in games als Civilization of Total War.
Hoewel meneer Oosting, mijn geschiedenisleraar op de middelbare school, een uitmuntende verteller was en zijn enthousiasme over de geschiedenis van onze planeet met verve wist over te brengen, kan ik me slechts voorstellen hoe veel toffer zijn lessen geweest zouden zijn wanneer hij deze interactieve tour tot zijn beschikking had. Het is de perfecte manier om aan te tonen dat zowel leren als de geschiedenis niet saai hoeven te zijn. Dus doe jezelf een plezier en duik het oude Egypte in wanneer de gratis update uitkomt. Ga op ontdekkingstocht en laat een game jouw gids zijn. Misschien leer je wel wat.