Hoe The Witness doorzettingsvermogen kweekt Leren van een puzzelgame4 minuten leestijd

Doorzettingsvermogen is nooit mijn sterkste eigenschap geweest. Als dingen lastig worden en ik geen snelle oplossing zie, ga ik zaken uitstellen in plaats van te volharden. Het spelen van The Witness deed mij inzien dat ik hier misschien eens iets aan moet doen.

Meer gesproken verhalen horen? Abonneer je op onze podcast Laadscherm Voorgelezen

Dit verhaal bevat lichte spoilers over The Witness

Het gebrek aan doorzettingsvermogen is een terugkerend probleem in mijn leven. Regelmatig zoek ik excuses om maar niet te hoeven sporten, maar ook ingewikkeldere zaken zoals het zoeken naar een huis worden om de zoveel tijd weer op de lange baan geschoven. In mijn hoofd heb ik allerlei argumenten klaarstaan om tegen mezelf te gebruiken. ‘Ach, het was druk op werk, je hebt wel een vrije avond verdiend.’ Uiteindelijk komt het maar op één ding neer: ik heb het weer eens opgegeven.

De aloude oplossing

Die eigenschap zie je ook terug in de manier waarop ik games speel. Ik waardeer uitdaging maar tot een bepaalde hoogte, want zodra het écht moeilijk wordt haak ik meestal af. In plaats van even door de zure appel te bijten of mijn vaardigheden beetje bij beetje te verbeteren, sluit ik de game af wanneer de uitdaging te groot wordt. Zo heeft Dark Souls 3 mij inmiddels al zeker drie keer overwonnen. De game gaat dan uit de PlayStation 4 en weer voor een aantal maanden de kast in. Alweer verslagen.

In het geval van Dark Souls 3 houden met name mijn motorische vaardigheden mij tegen om verder te komen in de game, maar er zijn ook genoeg games waar ik op een andere manier mijn verlies moet bekennen. Met name het point-and-click genre weet mijn geduld te testen. Zelfs de meest simpele combinaties komen in mijn grijze hersenmassa niet naar boven drijven en de wilskracht ontbreekt om constant verschillende voorwerpen met elkaar te combineren om tot een oplossing te komen (of deze nou logisch is of niet). Om dan toch verder te kunnen met de game, grijp ik naar die aloude oplossing: de walkthrough.

Het voelt zwak om niet zelf op zoek te gaan naar de oplossing, en raar om dan het werk door te spitten van mensen die wel het vereiste doorzettingsvermogen hadden.

Gecontroleerd puzzelen

Ik wilde dan ook eigenlijk niet beginnen aan The Witness, de puzzelgame van Braid-maker Jonathan Blow. Een ingewikkelde puzzelgame zou aan mij verloren gaan. Ik was er zeker van dat ik al vrij snel naar een walkthrough zou grijpen. Een puzzelgame kopen om vervolgens iemand anders de puzzels te laten oplossen, dat slaat toch helemaal nergens op? Toch zorgde herhaaldelijke lofzangen van vrienden en collega’s ervoor dat ik op de koopknop drukte.

Terwijl ik mijn eerste stappen zette in de kleurrijke wereld van The Witness, nam Blow mij bij de hand om rustig de eerste simpele puzzels op te lossen. ‘Dit kan ik wel’, dacht ik nog naïef. Langzamerhand werd de moeilijkheidsgraad steeds verder opgeschroefd en begon de moed mij steeds dieper in de schoenen te zinken. Toch besloot ik om niet naar oplossingen te zoeken op het internet. Dit keer los ik het zelf op.

De manier waarop Blow The Witness heeft opgebouwd, is indrukwekkend. Hoewel de puzzels steeds ingewikkelder en uitdagender worden, bereidt de game je hier rustig op voor. Nooit wordt nadrukkelijk uitgelegd hoe een hersenbreker in elkaar zit. Wel worden nieuwe spelmechanismen gecontroleerd aan je voorgesteld, puzzel voor puzzel, waardoor je zeker weet dat je alle kennis in huis hebt om de voorgelegde enigma’s op te lossen. De game verwacht wel doorzettingsvermogen van zijn spelers.

Tot mijn grote verbazing toonde ik dat ook. Ik heb een oud wiskundeschrift helemaal vol geklad met puzzels zodat ik op werk ook nog bezig kon zijn met het oplossen van de vraagstukken. Voor het slapen gaan keek ik op mijn telefoon naar foto’s die ik gemaakt had van de game, zodat ik nooit hoefde te stoppen met puzzelen. Ik was geobsedeerd door The Witness. Het belangrijkste is dat ik, zelfs wanneer het tegenzat en ik dagenlang niet verder kwam, nooit heb opgegeven.

Mijn The Witness-schrift

Patroon doorbroken

De game testte mijn doorzettingsvermogen met name via één puzzelreeks. Je hebt voor al deze puzzels samen maar een paar minuten om ze op te lossen. De opgaven worden samengesteld via een algoritme en veranderen dus elke keer dat je het opnieuw probeert. Simpelweg de oplossingen onthouden of opschrijven is geen optie.

Drie dagen lang heb ik mijzelf uren gepijnigd met deze puzzelsequentie en bijbehorende zenuwslopende muziek. Keer op keer mislukte het, keer op keer wilde ik stoppen, maar keer op keer ging ik door. De ontlading toen ik het uiteindelijk haalde is misschien wel de meeste voldoening die ik ooit uit een game heb gehaald. Ik ben nog steeds trots dat ik bij de 5,2% van de spelers hoor die de puzzelreeks ooit heeft voltooid.

Mijn ervaringen en tegenslagen in The Witness deden mij realiseren dat ik in mijn dagelijks leven misschien ook wat meer voldoening vind wanneer ik wat minder opgeef. Een nieuw huis heb ik nog niet gevonden, maar in het vaker sporten zit al een stijgende lijn. En dat is iets dat geen andere game bij mij ooit voor elkaar heeft gekregen.

Ferdi Nelemans

Schrijft al sinds 2007 met veel plezier over games. Is inmiddels heel goed in Overwatch en speelt het nog steeds elke dag. Mail me op [email protected] of stuur een berichtje via Twitter.