Dit is niet het eerste Laadscherm-stuk dat je leest over het problematische huwelijk tussen gamen en volwassen worden. Het zal ook de laatste niet zijn.
Meer gesproken verhalen horen? Abonneer je op onze podcast Laadscherm Voorgelezen
Ik leef in een paradox. Enerzijds wil ik alleen nog games spelen die mij verrassen, anderzijds wil ik iedere verrassing uitsluiten.
Als zogenaamd volwassen man — 32 jaar, relatie, Amsterdam het nimmer rustende decor van mijn bestaan — is mijn vrije tijd schaars en mijn midlifecrisis (lang zullen we toch niet leven) nijpend. De vrije uren die ik heb schreeuwen daarom om een zinvolle invulling. Gamen, bijvoorbeeld. Maar waarom gamen als ik ook kan lezen, films kijken, buiten hangen, sociaal doen, sporten of in totale wanhoop naar het plafond staren?
Gelukkig zijn games allang niet meer slechts hersenloos tijdverdrijf. Dankzij moedige ontwikkelaars, frisse perspectieven, avantgardistische experimenten, genre-brekende verrassingen en het bestaan van perfecte games is mijn verwachtingspatroon dusdanig aangepast dat ik geen genoegen meer neem met plat vermaak of bekende kost.
Dus voor ik A: besluit dat gamen überhaupt mijn tijd waard is, moet ik B: de zekerheid hebben dat ik een grensverleggend stukje interactieve kunst te pakken heb.
A: Het navelstaren
Wat is mijn tijd waard? Die afweging maak ik bewust en onbewust, op dagelijkse basis en niet alleen bij de aanblik van m’n PlayStation 4. Ik ben het wandelende clichébeeld van een existentiële crisis. Alles moet van waarde zijn: de boeken die ik lees, de films die ik kijk, de mensen waaraan ik mijn tijd schenk. Vriendschappen zijn de afgelopen jaren gesneuveld omdat bepaalde vrienden mij verveelden (sorry). Het leven is nu eenmaal te kort voor middelmatige mensen. En voor middelmatige games.
Een treurig beeld wellicht, maar mijn houding komt voort uit optimisme. Snoeien in de middelmatigheid is mijn existentiële neiging om enige grip te krijgen op het leven dat me als dertiger door de vingers begint te glippen.
De tijd gaat langzamer wanneer je nieuwe dingen ervaart, zegt de wetenschap, dus zoek ik wanhopig naar nieuwe dingen. Games die me uitdagen. Games die me iets bijbrengen. Geen games die een bekend trucje opvoeren, maar games die de grenzen opzoeken, iets zeggen over de echte wereld, op het eigen medium reflecteren, of het hele medium een stap vooruithelpen.
B: Het uitsluiten van teleurstellingen
Om de middelmaat te mijden is een streng selectieproces nodig. Voor ik een game het voordeel van de twijfel geef, dient hij goed te scoren op Metacritic, op 75% van alle internationale eindejaarslijstjes te staan, aangeprezen te worden door mensen die ik hoog heb zitten, niet door problematische ontwikkelaars te zijn gemaakt en, bij voorkeur, wel door Robert Yang te zijn gemaakt.
Streng zijn is mijn manier om toeval uit te sluiten. Ik wil een garantie op verrassingen. Daar kleven drie nadelen aan. Eén: ik ben vaak meer tijd kwijt aan het lezen óver games dan aan het spelen ervan. Twee: ik mis een hoop games die ongetwijfeld fucking goed zijn, omdat ik bij voorbaat te kritisch, cynisch of bevooroordeeld ben. Drie: resultaat van dit vruchteloze navelstaren is dat ik vaak uiteindelijk niets onderneem of voor de veilige weg ga en een game die me wél beviel nog eens opstart.
Het stelselmatig uitsluiten van teleurstellingen; daar kun je een leger aan psychologen op loslaten. Als ik er zo over nadenk is het proces vooral vermoeiend. Als gamerecensent in ruste hoef ik niet meer door een moeras van stront te waden voor ik ergens een parel vind – daar prijs ik me gelukkig voor. Maar tegelijkertijd leg ik de lat zo hoog dat ik bijna een persoonlijke curator nodig heb die me behoedt voor verloren tijd.
Het zou gemakkelijk zijn om in een nostalgische stuip te schieten bij dit stukje zelfreflectie. Vroeger was het leve de lol, gamen voor het plezier, et cetera. Feit is dat ik blíj ben dat ik veel meer haal en kán halen uit een activiteit die vroeger oppervlakkiger was. Gamen is een zinvolle tijdsbesteding geworden in een zinloos bestaan. Daarvoor maak ik het mezelf graag een beetje moeilijk.