Op de middelbare school had ik een vriend die vaak breed glimlachend over zijn net gekochte spullen verkondigde hoe lelijk ze wel niet waren. Hij had dan bijvoorbeeld knalroze Vans-schoenen of een foeilelijke gitaarband voor zijn basgitaar gekocht. Voor iemand die altijd extreem kritisch is geweest op wat hij draagt, was het lastig voor mij om die beslissing een plek te geven; lelijk kan ook mooi zijn?
Meer gesproken verhalen horen? Abonneer je op onze podcast Laadscherm Voorgelezen
Ik zag het licht
Die licht obsessieve kritische blik is ook heel bepalend in wat voor games ik speel. Er zijn namelijk maar weinig spellen écht goed in mijn ogen. Maar als je op alle slakken zout legt, wordt het moeilijk om nog volledig van een game te genieten. Een kwaaltje waar ik me zeer bewust van ben en ook vaak op gewezen word.
Het stemmetje in mijn achterhoofd kan het niet laten om bij elk gesprek over The Last of Us te melden dat die game toch aardig wat gebreken heeft. Mijn vriendengroep kan het op hun beurt vervolgens weer niet laten om mij vriendelijk te verzoeken mijn mond te houden.
Vrijwillig een middelmatige of ronduit slechte game spelen was voor mij daarom lange tijd een onmogelijke taak.
Het omslagpunt kwam na het zien van een kort videofragment van de game Deadly Premonition, een absurdistisch horrorspel van de Japanse ontwikkelaar Hidetaka ‘SWERY’ Suehiro. In het fragment is te zien hoe twee mensen aan een komisch lange ontbijttafel een alledaags gesprek voeren, maar continu langs elkaar heen praten.
Op zich geen boeiend tafereel, ware het niet dat pijnlijk lange stiltes, overdreven houterige animaties en bevreemdende voice-acting, begeleid door een volledig uit de toon vallend vrolijk deuntje de scène van een eigenaardig Lynchiaans-motief voorzien.
Ik werd compleet overrompeld; het was volgens alle moderne maatstaven absoluut slecht te noemen, maar ik kon niet wegkijken. De lelijkheid die in deze twee minuten op mijn zintuigen werd afgevuurd, was het mooiste dat ik in jaren had ervaren.
B-avond
Ik besloot direct dat ik Deadly Premonition moest spelen, maar stelde het nog enkele weken uit zodat ik dat samen met een vriend kon doen. Net als dat je slechte B-films tot je moet nemen met vrienden, bij voorkeur onder invloed van drank.
Vanaf de eerste minuut bleek Deadly Premonition nog erger dan verwacht: het heeft een waardeloze besturing, je rijdt in een auto die meer wegheeft van een opgevoerde grasmaaier en loopt continu tegen talloze tegendraadse spelmechanieken aan. Terwijl mijn partner in crime al was afgehaakt – zijn gemoedstoestand leek eronder te lijden – sloot ik Deadly Premonition diep in mijn hart. Het zaadje voor mijn liefde voor B-games werd die avond geplant.
Ondertussen liep een andere vriend van me al een tijdje met een soortgelijk idee rond; een B-filmavond maar dan met games. We beten het spits af met Ride to Hell, maar dat gedrocht zou in de maanden erna nog overtroffen worden door talloze misbaksels. Van het neergesabelde Aliens: Colonial Marines tot de mislukte terugkeer van game-dino Duke Nukem.
Hoewel we ook gewoon games spelen waarin we daadwerkelijk geïnteresseerd zijn, blijf ik het meest uitkijken naar deze speciale B-avonden. Elk spel dat compleet de grond in wordt geboord, zet ik met vreugde op de lijst. Het zijn kanshebbers voor een onvergetelijke avond.
Breek het in duizend stukjes
Het mooiste is nog als games onverwacht op de meest verontrustende wijze in stukjes breken. Dat het doek achter het toneelstuk even omhoog wappert. Het heeft op mij een onwerkelijke aantrekkingskracht als tijdens een dramatische scène opeens de oogballen van de hoofdpersoon uit zijn of haar kassen komen, of het decor zich in Lovecraftiaanse bochten wringt.
Het is de nachtmerrie van elke ontwikkelaar die jaren vol passie aan zijn game werkt, maar het brengt mij eindeloze vreugde. Zolang de game verder naar behoren blijft werken – dus geen corrupte savebestanden of stukgelopen quests – bedek ik dergelijke bugs graag met de mantel der liefde.
Ik kijk dan ook graag naar speedruns, de ultieme tentoonstelling van manieren waarop games kunnen breken. Op het halfjaarlijkse Games Done Quick-evenement zoeken de zogeheten runners de grens op tussen wat mogelijk is en wat nooit zou mogen gebeuren.
Tijdens het Awful Games Done Quick-blok komen alle fascinerende facetten van lelijkheid pas echt samen. Dan worden een aantal beledigend slechte games – waar je gelukkig nog nooit van hebt gehoord – in recordtempo uitgespeeld.
Mijn brein draait overuren om niet alleen de kunsten van de speedrunners te verwerken, maar ook de virtuele brei op het scherm een plek te geven. Het is alsof Awful Games Done Quick speciaal voor mij wordt georganiseerd.
Het lijkt misschien alsof mijn fascinatie voor slechte games niets meer is dan leedvermaak ten koste van het harde werk van ontwikkelaars, maar dat is het niet. Ik ben games juist meer op waarde gaan schatten; ook games die minder goed in de markt liggen hebben hun eigen kwaliteiten.
Ik ben bovendien meer van spellen gaan genieten en waag mezelf tegenwoordig aan titels die ik voorheen links liet liggen. Stelde ik mijzelf niet open voor nieuwe indrukken, dan had ik nooit Deadly Premonition gespeeld; een ervaring die tot de dag van vandaag vrijwel onovertroffen is.
Ik raad je dan ook aan om eens een in jouw optiek slechte game te spelen. Wellicht verras je jezelf en ontdek je een nieuwe interesse. Anders heb je in ieder geval een avondje hardop kunnen lachen. Games kunnen werkelijk prachtig zijn, zelfs al zijn ze afzichtelijk.
Als je geïnteresseerd bent in speedruns: Summer Games Done Quick is nog tot en met 9 juli gaande.