Gamen moeten voor iedereen toegankelijk zijn. Dat is de wens van Ard Jacobs, die mensen met een handicap laat gamen door hen met een kussen te laten knuffelen.
Meer gesproken verhalen horen? Abonneer je op onze podcast Laadscherm Voorgelezen
In een vakantiehuisje genieten twee familie’s van hun vrije dagen. Ze kennen elkaar niet zo goed, maar één ding verbindt hen: beide gezinnen hebben een zoon met de progressieve spierziekte Duchenne. De jongens zijn veertien en vijftien jaar oud en kunnen hun lichaam elke dag slechter bewegen.
Samen zitten ze met een kussen op schoot voor de tv. Met de resterende kracht in hun armen duwen ze om de beurt op het kussen. Je zou het niet zeggen, maar ze spelen een game. Het broertje van één van de jongens komt erbij staan en pakt ook een kussen. De broertjes gamen voor het eerst in jaren weer samen.
De ouders staan ontroerd te kijken. Ook Ard is emotioneel: het is de eerste keer dat hij ziet dat Pillo mensen met een beperking écht helpt te genieten. Dat ze voor eventjes hun beperking vergeten.
Van draden naar prototypes
Ard en ondergetekende hebben elkaar vijf jaar geleden ontmoet op de Utrechtse gamebeurs Indigo. Hij presenteerde daar het prototype van Pillo en ik was meteen enthousiast. De game bestond toen uit twee afgeraffelde kussens met wat draden eruit. Het ene kussen bestuurde de horizontale lijn van een wit rondje op het scherm, het andere kussen de verticale lijn.
Het doel is simpel: door met twee spelers de juiste druk op de kussens uit te oefenen beweeg je het ringetje naar de andere ringetjes op het scherm. De witte ringetjes moet je pakken, de rode ringetjes ontwijken. Je voelt elkaar aan zonder een woord te wisselen, en dat is – net als bij indiegame Journey – een bijzonder ervaring.
Ard presenteerde Pillo daar als zijn afstudeerproject. Hij had toen niet echt over de toekomst van het product nagedacht, maar zijn vriendin Laurie Sieben zei dat ze hier echt mee door moesten gaan. Er kwamen namelijk honderden mensen langs die één voor één enthousiast waren. Ze barstten van de ideeën waar Pillo voor gebruikt kon worden: fysiotherapie, revalidatie, mensen met autisme, verstandelijk gehandicapten – het kon allemaal.
Door een investering van een bedrijf dat batterijen importeert konden er 25 Pillo-gamesets worden gemaakt. De draden verdwenen en de kussens werden draadloos. Het was 2013 en de wereld lag open voor Ard, Laurie en hun 25 prototypes. Maar dan moet je een belangrijke keuze maken: voor wie ga je jouw platform bouwen?
Losse flodders
Om die keuze te maken organiseerde het duo een gamejam in thuisstad Eindhoven, de plek waar Ard aan de Technische Universiteit de master Industrial Design heeft afgerond. Koelkasten werden gevuld met gesponsorde blikjes Red Bull en overal in de ruimte stonden tafels en gekleurde zitzakken.
Tientallen studenten bouwden tijdens de jam games voor Pillo. Sommigen waren competitief, andere games waren puur ter vermaak. “Iedereen had zijn eigen idee over wat voor games Pillo moest hebben”, zegt Ard. “Ik vond eigenlijk alles gaaf. Zolang het een bepaalde groep helpt en pleziert, was ik enthousiast. En dat is ook mijn grootste valkuil.”
Twee jaar lang waren Ard en Laurie druk bezig om games te ontwikkelen die mensen graag wilden zien. Ze namen werknemers en stagiaires aan om aan de verzoeken van al die mensen te voldoen. Het probleem: het waren allemaal losse flodders van mensen die dachten dat een game met dit en dat wel fijn zou zijn voor die ene doelgroep.
Ze hadden geen idee meer voor wie ze nou aan het werk waren. In de tussentijd werden er geen Pillo’s verkocht en waren ze hun eigen geld erin aan het stoppen, totdat het op was.
Voor de kinderen
“Er was te veel creatieve vrijheid en te weinig sturing”, vertelt Ard. “We wilden aan de vraag van alle potentiële klanten voldoen, maar maakten geen enkele deal. We hadden gewoon geen klanten. Op een gegeven moment konden we de stagiaires niet meer begeleiden en moesten we in het team snijden. Daar waren mensen boos om, en begrijpelijk. We waren maar wat aan het doen, zonder een duidelijk doel.”
Gelukkig was Laurie een enthousiaste Marktplaats-speurder. Ze kocht en verkocht daar veel spulletjes, om op die manier een aardig zakcentje bij te verdienen. Ard bleef lesgeven aan de Technische Universiteit en pakte freelanceklussen op om de ontwikkeling van Pillo te bekostigen.
Om geld te besparen vertrokken Ard en Laurie naar een andere locatie in Eindhoven. Het bleek later een belangrijke beslissing te zijn: ze verhuisden naar een gebouw waar ook een kinderopvang zit. “Het was een soort openbaring: we hadden onze doelgroep gevonden. Pillo is namelijk een verantwoord alternatief voor gamen op tablets en laat kinderen aan hun dagelijkse portie beweging komen. En dat allemaal met spelletjes die geweldloos zijn en samenwerken stimuleren.”
De kinderen gebruiken Pillo om op een actieve manier te gamen. Het platform biedt twaalf kinderspelletjes die vaak maar tien minuten duren. In één van de spelletjes moet je het kussen schudden, roteren en erop drukken om fruit op te pakken en in de mond van een puddingmonster te gooien. Het zijn een soort arcadespelletjes die een kind door het gebruik van een kussen als controller stimuleren om fysiek bezig te zijn.
Geen pot goud beloven
Toen het kinderplatform voor Pillo af was, kon Ard voor het eerst rustig nadenken over een nieuwe doelgroep. Hij kwam al gauw uit bij mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking, de doelgroep waar hij al voor de start van Pillo graag games voor wilde ontwikkelen. Door een investering van zorginstelling ’s Heeren Loo kon hij zes spellen voor deze groep ontwikkelen: zogeheten belevingsgames.
In deze belevingsgames voedt Ard de speler voortdurend met beloningen. “Als ik een game speel en er wordt aan het einde van de regenboog een pot goud beloofd, dan ga ik door tot ik die pot goud heb. Ook al ga ik een paar keer af. Dat geldt niet voor mensen met een verstandelijke beperking. Als er één onderdeel in je game is dat niet leuk is om te spelen, dan haken ze af. Ze leven zo in het moment dat elke actie bevredigend moet zijn en het doel van het spel uiteindelijk helemaal niet interessant is.”
Bij één van deze belevingsspelletjes moet je om de beurt op het kussen drukken om een kikker van steen naar steen te laten springen. Na een aantal sprongen gebeuren er allerlei dingen op de achtergrond, zoals een bloem die open gaat of een beer die tevoorschijn komt. Het zijn beloningen om de spelers te stimuleren door te spelen. “Het klinkt heel basaal, maar voor deze doelgroep werkt dat juist goed.”
Het voordeel van de besturing met kussens is dat mensen met een lichamelijke beperking ook kunnen gamen. Zo is er één jongen die zijn armen niet meer kan bewegen, maar de Pillo-games speelt door het kussen tussen zijn hoofd en rolstoel te klemmen. Door met zijn hoofd naar achteren te bewegen, bestuurt hij de spellen.
Vertrouwen dat alles goed komt
Inmiddels heeft Ard zo’n vijftig Pillo-gamesets verkocht. De meeste gaan voor een prijs van 4300 euro over de toonbank. Dat is inclusief trainingen en een 26 inch-scherm waarop de spellen worden gespeeld. “Het is echt een plug-and-play-systeem dat je van kamer naar kamer kunt rijden. Dat is fijn voor een kinderopvang, maar ook voor zorginstellingen.”
Op dit moment staan er nog twee grote Pillo-projecten voor de deur: games die mensen helpen te revalideren door hun oefeningen leuker te maken, en een gamesysteem voor consumenten. “Van partygamers tot een opa die met zijn kleinkinderen wil spelen: mijn doel is om iedereen met Pillo kennis te laten maken.” Voor de consumentenversie denkt Ard aan een gamesysteem met twee kleinere kussens dat voor een prijs van rond de 250 euro in de winkel moet liggen.
De Pillo-kussens zouden bijvoorbeeld aan een tablet kunnen worden gekoppeld. Of aan een computer, zegt Ard: “Ik heb laatst met vier Pillo-kussens het spel Rocket League gespeeld. Met zijn vieren bestuur je dan een auto en dat is echt super hectisch.” Echt goed ben je er niet mee, vooral als je online gaat, maar het staat wel garant voor een gezellige avond met vrienden.
Genoeg ideeën voor de toekomst dus. Met de laatste investering – het bedrag mag Ard niet bekendmaken – kunnen Ard en Laurie nieuwe Pillo-gamesets bouwen en verkopen, het platform uitbreiden en hun nieuwe ideeën uitwerken – deze keer wél met een duidelijk doel voor ogen. Daarmee heeft Ard zijn grootste valkuil overwonnen.