Tijdens gamebeurs E3 2018 was queer-representatie in games duidelijker zichtbaar dan ooit. Er gaat nog veel mis en lhbtq-ers zijn nog steeds te weinig zichtbaar in dit medium, maar toch betekenden een zoen tussen twee vrouwen in The Last of Us Part II en diverse romantische opties in Assassin’s Creed Odyssey hoop voor queer gamers. Zeker gezien de lange weg die dergelijke representatie heeft afgelegd.
Meer gesproken verhalen horen? Abonneer je op onze podcast Laadscherm Voorgelezen
De eerste bekende lhbtq-game was Caper in the Castro uit 1989, gemaakt door C.M. Ralph. In de game neemt de speler de rol aan van lesbische detective Tracker McDyke, die op zoek gaat naar een vermiste dragqueen. De game werd gratis aangeboden via verborgen lhbtq-fora, waar downloaders wel werd gevraagd om te doneren aan een aidsorganisatie naar hun keuze. Later is er een heteroversie van de game gemaakt om er nog wat geld aan te verdienen. In deze versie werd McDyke veranderd in MacDuff; de dragqueen werd een model en The Gayme Room, een belangrijke locatie in het spel, werd omgedoopt tot The Game Room.
Haardrogers en handtassen
Terwijl de queerversie van Caper in the Castro nog redelijk onbekend bleef, kreeg de in 1992 uitgebrachte game GayBlade van Ryan Best al veel meer aandacht. In deze spoof op de bekende dungeon fantasy-games van die tijd, gingen spelers met een party aan “Drag Queens, Queers, Lesbians” en anderen de kerkers in om Empress Nelda te redden en haar terug te brengen naar Castle GayKeep. In de kerkers moest je vechten tegen onder andere televisie-evangelisten, homofobe politieagenten en rednecks.
Om je team te beschermen kon je bepantsering aantrekken in de vorm van leren jasjes, schorten, tiara’s en condooms. De wapens varieerden van haardrogers en handtassen tot lange nagels. GayBlade kun je er dus niet van beschuldigen zichzelf te serieus te nemen.
Terwijl Caper in the Castro later hetero is gemaakt, ging het bij GayBlade juist andersom. Ryan Best had al 40,000 regels code geschreven voor een game getiteld Citadel of the Dead. Door een slecht contract kreeg hij echter geen geld voor de verkopen van die game. Daarom heeft hij de code gepakt en er een queer game van gemaakt.
Therapie
In een interview met Adrienne Shaw voor de LGBTQ Video Game Archive vertelt Best dat hij op de middelbare school uit de kast werd getrokken door een vriend. “Dat was op een vrijdag. Op maandag wist de hele school het, waarna de kwellingen, bedreigingen en het pesten begonnen en niet meer stopten.” Dagen achter elkaar kwam Best in tranen thuis. Door de pesterijen heeft hij in die tijd een poging gedaan om zichzelf van het leven te beroven. Toen hij later met GayBlade aan de slag ging, was dat een manier om die tijd te verwerken. “GayBlade werd mijn therapie. Ik stopte elk type persoon dat mij heeft gepest als een monster in de game dat je moet verslaan. Toen de game klaar was en werd uitgebracht, was het alsof al die bagage was verdwenen. Ik voelde me zelfverzekerd en werd niet meer geïntimideerd door die herinneringen.”
De game verkocht duizenden exemplaren. Dat had Best niet verwacht, omdat de game uitkwam tijdens de Amerikaanse aidsepidemie. “Er gebeurden niet veel goede dingen. Dit was een van de kleine manieren waarmee ik hoopte de zware lasten en zorgen van veel mensen te verlichten. Ook al was het maar voor een paar ogenblikken.”
GayBlade kreeg aardig wat aandacht in de pers, onder andere door USA Today. Best werd zelfs geïnterviewd door Howard Stern in zijn radioprogramma. “Het werd eens tijd dat iemand de kracht van computers gebruikte om de voorliefde te valideren die onze diverse lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender gemeenschappen hebben voor kerkers, donkere kamers, travestie en winkelen”, schreef Joe Clark in de krant Village Voice. Natuurlijk waren niet alle reacties over dergelijke games positief. Zo werd GayBlade genoemd in de ‘Pro-Life Activist’s Encyclopedia’ als onderdeel van de ‘homosexual agenda’.
Meer openbaar
Zowel C.M. Ralph als Ryan Best hebben na deze titels geen andere games meer gemaakt. Toch hebben ze duidelijk hun stempel op de game-industrie achtergelaten. Ze hebben andere gamemakers laten zien dat je als je representatie mist in de game-industrie, er ook zelf aan kunt werken en een publiek kunt vinden. Dat stokje wordt vandaag de dag gedragen door gamemakers zoals Luke Miller (Escape From Pleasure Planet), Robert Yang (Hurt Me Plenty) en Christine Love (Ladykiller in a Bind).
Waarom zijn deze games nodig? Zoals Cynthia Yockey al schreef in een The Washington Blade-artikel over Caper in the Castro uit 1989: “Omdat ze een expressie zijn van lesbische en homoseksuele levens, en homoseksuele mensen het verdienen om hun levens uitgedrukt te zien. Dat is waarom.”
Daarnaast durven grote gamebedrijven steeds vaker de seksuele diversiteit die bestaat in de wereld een prominentere plek in hun games te geven. De kracht die uitgaat van jezelf terugzien in een big budget-game, is onbeschrijflijk.
Dat queer representatie nu duidelijker aanwezig is in mainstream games zorgt ook voor sterke reacties. De tegenstanders staan niet alleen in een pro-life-krantje, maar hebben platformen zoals YouTube, Twitter en de reacties onder artikelen om hun hatelijke, homofobe meningen te delen. Daartegenover staat echter de lhbtq-gemeenschap, die niet meer hoeft te zoeken naar representatie op verborgen fora, maar zichzelf kan herkennen in bijvoorbeeld het hoofdpersonage van The Last of Us Part II of Assassin’s Creed: Odyssey. Hun vreugde klinkt via diezelfde platformen oneindig veel luider.